طلا به چه فلزی می چسبد؟ بررسی آهن، جیوه و الماس
یکی از پرسش های رایج درباره ی طلا این است که «طلا به چه فلزی می چسبد؟» یا به عبارت دیگر: چه فلزات، مواد یا شرایطی باعث می شوند طلا با آنها واکنش نشان دهد، به صورت شیمیایی یا فیزیکی به آنها چسبد یا ترکیب شود؟
پاسخ به این پرسش، تنها برای کنجکاوی علمی نیست، بلکه در فرآیندهای استخراج، تصفیه، ساخت زیورآلات و تشخیص اصالت فلزات بسیار اهمیت دارد. در این مقاله، ضمن بازبینی علمی و دقیق، به بررسی شش بخش می پردازیم: آیا طلا جذب آهن ربا می شود؟ آیا طلا جذب جیوه می شود؟ آیا الماس طلا را جذب می کند؟ چه گیاهانی قابلیت جذب طلا دارند؟ چه سنگی طلا را «جذب» می کند؟ و نهایتاً: طلا به چه چیزی واکنش نشان می دهد؟
آیا طلا جذب آهن ربا می شود؟
پیش از بررسی این سوال، لازم است بدانیم مشخصه ی فلز طلا چیست. طلا یک فلز نجیب است و بسیار کم واکنش؛ یعنی در شرایط نرمال، با بسیاری از مواد ترکیب نمی شود.
وقتی می گوییم «طلا به چه فلزی می چسبد؟»، یکی از اولین تست های ذهنی این است که آیا طلا جذب آهن ربا می شود؟ پاسخ کوتاه: خیر، طلا جذب آهن ربا نمی شود.
از لحاظ جزئی: آهن ربا فقط فلزاتی را جذب می کند که ویژگی های مغناطیسی قابل توجه دارند مانند آهن، نیکل، کبالت، و ترکیب های آنها. طلا اما فلزی غیرمغناطیسی است، یعنی در شرایط معمولی توسط آهن ربا کشیده نمی شود.
بنابراین، وقتی شما طلا در دست دارید یا جواهرات طلا، اگر آهن ربا بتواند آن را جذب کند، علامتی جدی برای آلوده شدن یا ترکیب شدن با فلزات دیگر است. به عبارت دیگر، طلا به چه فلزی می چسبد؟ در این بخش می توان گفت: به آهن ربا نمی چسبد و جذب نمی شود.
اگر طلای بسیار خالص (مثلاً ۲۴ عیار) باشد، حتی احتمال وجود ترکیب با فلزات مغناطیسی بسیار کم است، اما اگر طلای کم عیار یا آلیاژ شده با فلزات دیگر باشد، شاید بخشی از آن شامل فلزات مغناطیسی شود که رسانای مغناطیسی داشته باشند. اما به طور کلی، طلا جذب آهن ربا نمی شود.
آیا طلا جذب جیوه می شود؟
حال که دانستیم طلا به آهن ربا نمی چسبد، پرسش بعدی از منظر کاربردی و تاریخی این است: آیا جیوه می تواند طلا را جذب کند؟ پاسخ: بله، طلا با جیوه واکنش می دهد و نوعی ترکیب آلیاژ (آمالگام) تشکیل می دهد.
از لحاظ علمی، طلا در حالت فلزی (Au (0)) به عنوان فلزی نجیب شناخته می شود، اما وقتی با جیوه ترکیب می شود، جیوه می تواند طلا را در خود حل کند یا به عبارتی ببلعد یا بپوشاند
مثال تاریخی: در استخراج طلا، یکی از روش ها استفاده از جیوه برای تشکیل آمالگام طلا–جیوه است؛ جیوه طلا را حل می کند و پس از آن جیوه جدا شده و طلا باقی می ماند. لذا اگر بپرسیم «طلا به چه فلزی می چسبد؟» می توان گفت: طلا به جیوه می چسبد یا بهتر است بگوییم با جیوه ترکیب می شود.
این ویژگی کاربرد دارد اما در عین حال خطرناک است، چون آمالگام جیوه؛ طلا مسایل زیست محیطی و بهداشتی دارد. بنابراین؛ اگر قصد دارید از این ویژگی استفاده کنید، باید با احتیاط عمل شود.
آیا الماس طلا را جذب می کند؟
در این بخش، ترکیب دو ماده کاملاً متفاوت را بررسی می کنیم: الماس و طلا. الماس از کربن خالص تشکیل شده و به دلیل ساختار کریستالی بسیار سخت، در قالب زیورآلات به کار می رود. این سوال که «آیا الماس طلا را جذب می کند؟»
ممکن است از تصور مردم ناشی شود که مواد گران قیمت باید به هم بچسبند یا ترکیب شوند. پاسخ: خیر، الماس طلا را جذب نمی کند و بین آنها هیچ گونه چسبندگی یا آلیاژی شکل نمی گیرد.
از لحاظ ماهیت، الماس فلز نیست و ویژگی های شیمیایی کاملاً متفاوتی دارد. طلا فلزی با الکترون های آزاد است و قابلیت تشکیل ترکیب با مواد فلزی دارد، اما الماس صرفاً یک ساختار شبکه ای از کربن است و با طلا ترکیب نمی شود. در نتیجه، اگر کسی ادعا کند که الماس طلا را «می کشد» یا جذب می کند، از نظر علمی معتبر نیست.
بنابراین در پاسخ به سؤال «طلا به چه فلزی می چسبد؟»، باید بگوییم: الماس فلز نیست، پس چسبندگی یا جذب بین طلا و الماس وجود ندارد.
چه گیاهانی خاصیت جذب طلا دارند؟
سؤال بسیار جالب و کمتر رایج اما علمی است: آیا گیاهانی وجود دارند که بتوانند طلا را از خاک جذب کنند؟ در این بخش، مفهوم «جذب طلا» بیشتر به جذب یون های طلا یا ذرات بسیار کوچک طلا توسط گیاهان بازمی گردد، نه اینکه طلا به شکل کلوخه یا شمش وارد گیاه شود.
تحقیقات جدید حوزه فیتوماینینگ نشان می دهد که برخی گیاهان موسوم به «فرا انباشته کننده» می توانند فلزاتی را از خاک جذب کرده و در بافت های خود ذخیره کنند.در مورد طلا، کاری دشوارتر است ولی برخی مطالعات نشان می دهند گیاهانی مانند درختان اکالیپتوس توانسته اند ذرات بسیار ریز طلا را جذب کنند.
به بیان دیگر، این گیاهان طلا را «جذب» می کنند به معنای اینکه طلا به عنوان یک فلز خالص وارد ساختار گیاه نمی شود، بلکه یون یا ذرات بسیار جزئی طلا از خاک بالا آمده و در بافت ها باقی می مانند. این فناوری بیشتر برای شناسایی رسوبات طلا یا استخراج بسیار کم آن استفاده می شود، نه تولید اقتصادی طلا توسط گیاه.
از منظر «طلا به چه فلزی می چسبد؟»، ممکن است تعجب آور باشد که طلا به خودی خود با گیاه ترکیب نمی شود، بلکه گیاهان می توانند آن را جذب کنند، ولی این جذب، نوعی «چسبیدن» فلز به گیاه نیست بلکه فرآیند زیستی/شیمیایی است. باید دقت داشت که این موضوع بیشتر در سطح تحقیقاتی است و هنوز برای کاربرد عام نیست.
چه سنگی طلا را جذب می کند؟
حال بیایید از گیاهان به سنگ ها برویم: «چه سنگی طلا را جذب می کند؟» این سوال به معنای این است که در کدام نوع سنگ یا کانی، طلا یافت می شود یا با کدام مواد معدنی همراه است؟ پاسخ این است که طلا غالباً به صورت توده یا رگه در سنگ ها و کانی هایی یافت می شود که شرایط تشکیل مناسب دارند.
در رگه های معدنی، طلا اغلب همراه با کوارتز (کوارتز)، پیریت (پیریت)، آرزوپیریت و دیگر سولفیدها است.جدول زیر برخی از کانی های رایج همراه با طلا را نشان می دهد:
| کانی همراه با طلا | توضیح |
| کوارتز | رگه های کوارتز اغلب میزبان طلا هستند. |
| پیریت (FeS₂) | «زلزله طلایی» یعنی طلا غالباً در این کانی یافت میشود یا با آن همراه است. |
| آرزوپیریت، گالن، تیلوریدها | این کانی ها شاخص های موقعیت طلا هستند. |
طلا به چه چیزی واکنش نشان می دهد؟
پس تا الان پرداخته ایم به سوالات مختلف، اکنون به بررسی این می پردازیم که طلا به چه شرایط، فلزات یا مواد واکنش نشان می دهد؟ یعنی چه چیزی باعث می شود طلا با آن ترکیب یا تحت تأثیر قرار گیرد؟ این بخش به پرسش «طلا به چه فلزی می چسبد؟» نزدیک تر است.
اولاً، طلا فلزی بسیار نجیب است؛ یعنی تمایل کمی به اکسیده شدن یا واکنش با مواد دیگر دارد. با این حال، شرایطی هستند که طلا واکنش می دهد:
- جیوه: همان طور که پیش تر گفتیم، طلا با جیوه آلیاژ (آمالگام) تشکیل می دهد.
- اسیدهای قوی: طلا نمی پوسد در هوا یا آب، اما در «آکوا رِجیا» (مخلوط اسید نیتریک و هیدروکلریک) حل می شود.
- کانی های تیول یا گوگرد: تحقیقاتی نشان می دهد ترکیب طلا–گوگرد چیست و چگونه نانوذرات طلا با گوگرد چسبندگی نشان می دهند.
- دما و فشار برای اتصال: در صنایع الکترونیک، فرآیندی به نام «ترموکمپرشن باندینگ» وجود دارد که در آن دو سطح فلز طلا (Au) تحت دما و فشار به هم متصل می شوند.
بنابراین، اگر بخواهیم جامع جواب دهیم، طلا به فلزات بسیار محدودی «می چسبد» یا ترکیب می شود؛ به ویژه جیوه، گوگرددارها و ترکیب های ویژه تحت شرایط خاص. برای کارهای عادی زیورآلات یا نگهداری طلا در خانه، طلا تقریباً با اکثر فلزات واکنش نشان نمی دهد، این یکی از دلایل محبوبیت آن است.
سخن نهایی درباره اینکه طلا به چه فلزی می چسبد
طلا جذب آهن ربا نمی شود، جذب یا ترکیب جدی با الماس ندارد، اما می تواند با جیوه ترکیب شود، برخی گیاهان توان جذب جزئی آن را دارند، در سنگ ها غالباً همراه با سولفیدها دیده می شود و در شرایط خاص به ترکیب های شیمیایی حساس است.
اگر شما به دنبال خرید طلا هستید یا قصد دارید در این حوزه سرمایه گذاری یا خرید زیورآلات انجام دهید، پیشنهاد می کنم از فروشگاه «میـم گلد» استفاده کنید.
در میم گلد شما می توانید طلای خالص، استاندارد، با گواهی معتبر و مشاوره تخصصی خرید کنید. از آنجا که دانستیم طلا با اکثر فلزات واکنش نمی دهد، خرید از فروشگاه معتبر اهمیت بسیار دارد تا از ترکیب بودن یا ناخالصی طلا مطمئن شوید. پس همین امروز اقدام کنید، از مشاوره استفاده کنید، گزینه های سازگار با بودجه تان را بررسی نمایید و با اطمینان خرید نمایید.
سوالات متداول درباره اینکه طلا به چه فلزی می چسبد
۱. آیا طلای خالص با آهن ترکیب میشود؟
خیر، طلای بسیار خالص (مثلاً ۲۴ عیار) به آهن ترکیب نمی شود. اگر در قطعه ای طلا مشاهده شد که آهن یا فلزی مغناطیسی دارد، ممکن است آن قطعه ترکیبی یا آلیاژ شده باشد یا فلزی اضافه شده باشد.
۲. چرا طلا با جیوه ترکیب می شود؟
زیرا جیوه می تواند طلا را «حل» کرده و با آن آلیاژ تشکیل دهد. در استخراج طلا، این روش قدیمی بود که جیوه طلا را می بلعید یا جذب می کرد. البته امروزه به دلیل خطرات محیطی و سلامتی کمتر استفاده می شود.
۳. آیا گیاهان می توانند طلا را استخراج کنند؟
تحقیقات نشان می دهد برخی گیاهان بیشتر به عنوان شاخص بودند تا استخراج کننده اقتصادی. یعنی گیاهان «طلا را جذب می کنند» به معنی جذب حلوله ی بسیار ریز یا یون طلا از خاک است.
